Akıl hastalığı boşanma davası açarken dikkat edilmesi gereken esasları yazımızda sizin için anlattık. Türk Medeni Kanunu akıl hastalığı sebebiyle boşanma davası açabilmek için akıl hastalığının evlilik birliği gerçekleştikten sonra ortaya çıkması gerekir, müşterek hayatın akıl hastalığı sebebiyle bitme noktasına gelmesi, bu rahatsızlığın geçici değil kalıcı olması, bu doğrultuda sağlık kurulu raporunun alınması gerekir Bu şart oluştuktan sonra boşanma avukatınızla iletişime geçmelisiniz. Gerekli şartlar oluşmadığı taktirde davanız kaybedilecek yapılan masraflar iade edilmeyecektir. Boşanma süreci ve sonrasında neler olduğuna, boşanma davalarında nafaka, velayet, mal paylaşımı hususlarında bilgi almak için ilgili makalelerimize göz atabilirsiniz.
Boşanma; evlilik birliğinin Türk Medeni Kanunu kapsamında belirtilen genel veya özel boşanma sebepleri çerçevesinde evlilik birliğinin sona erdirilmesidir. Boşanma hukuku ise evlilik birliğinin sonlandırılma talebi ile başlayıp evlilik birliğinin mali sonuçları ile varsa müşterek çocukların durumunun belirlenmesini düzenleyen hukuktur. Boşanma konusu ; boşanmanın sebepleri ve boşanma davası açıklandıktan sonra ayrıntılı olarak boşanmanın eşlerle ilgili hukuki sonuçları, boşanmanın mali sonuçları ve boşanmanın çocuklarla ilgili hukuki sonuçları ayrı ayrı incelenmelidir. Dünyada boşanmayı kabul etmeyen sistemler var olsa dahi Türk Hukuk Sistemi kapsamında boşanmak evlenmek gibi kişiye verilen medeni bir haktır.
Boşanma davalarının dayandığı Temel İlkeler Nelerdir?
Boşanma davalarında tarafların dayanacağı temel ilkeler
Evlilik birliğinin boşanmayla sona erebilmesi için mahkeme kararı şarttır. Hakim kararı dışında evlilik birliğinin boşanma sebebiyle sona ermesi mümkün değildir. Ayrıca boşanma kanunda yazılı sebeplere dayanmak zorundadır.
Boşanma davalarına ilişkin hukukumuzdaki düzenlemeler 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 161 ve 166. Maddeler arasında düzenlenmiştir. Bu maddelere göre boşanma sebeplerini genel sebepler ve özel sebepler olarak sıralayabiliriz.
Boşanma davalarında tarafların dayanabileceği özel boşanma sebepleri nelerdir?
TMK Madde 165 çerçevesinde ‘Eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hale gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir.’ Dikkat edilirse hastalık olarak yalnızca zihinsel rahatsızlıklar belirtilmiştir. Cinsel rahatsızlıklar bu madde kapsamında değerlendirilemez.
Akıl hastalığı sebebine dayanmak için muhakkak resmi kuruldan alınmış bir sağlık raporu olmalıdır. Akıl hastalığının varlığı diğer eş için ortak hayatı çekilmez hale getirmelidir.
Davacı, davasını ispatla yükümlüdür, hükmü gereğince bu sebebe dayanarak dava açan tarafın eşinin hastalığını kanıtlamak zorundadır. Akıl hastası olmayan eş, dava açmaya yetkilidir. Davalı eş, akıl hastalığı sebebiyle fiili ehliyete sahip değil ise kendisine vasi atanması için sulh hukuk mahkemesine başvurulması gerekecektir. Bu sayede davalının yasal temsilcisi tarafından dava takibi yapılabilecektir.
Özetlersek akıl hastası olan kişinin kendisini savunma imkanı olmadığından sulh hukuk mahkemesinden talepte bulunularak vasi atanması talep edilecektir. Hastaneden alınacak sağlık raporuyla ispatı mümkün olan akıl hastası mahkemenin kendisine atadığı vasisi ile davada kendisini temsil ettirebilecektir. Dava açıldığında davalının vasisi yok ise mahkeme bu işlemi bekletici mesele sayacaktır.
Eşlerden biri akıl hastası olmalıdır. Bu akıl hastalığının türü ve kalıcılığı sağlık kuruluşu tarafından tespit edilecektir. Bu sebepleri; depresyon, sinir nöbetleri rahatsızlıklar akıl hastalığından sayılmamaktadır. Psikolojik rahatsızlıklar sebebiyle evlilik çekilmez hale gelmişse bu durumda akıl hastalığı sebebiyle boşanma davasında farklı bir nedene dayanmak daha doğru olacaktır.
Ağır ve geçmeyecek haldeki akıl rahatsızlıkları evlilik birliğini bitirir. Ancak cinsel rahatsızlıklar (frengi, AIDS gibi) rahatsızlıklar sara(epilepsi) rahatsızlığı da akıl hastalığı olarak sayılmamaktadır.
Hastanın durumu, hastaneye yatılı olarak yatırılması gerekir mi, hastanın evdekilere, eşlere ve çocuklara karşı davranışı nasıldır, intihar girişimi var mıdır gibi belirtiler çerçevesinde ortak hayatın çekilmezliği tartışılacaktır.
Resmi Sağlık Raporuna ihtiyaç duyulmaktadır. Dava açıldığı taktirde mahkeme, akıl hastalığına dair adli tıp kuruludan rapor alınması için gün verilecektir. Resmi kurul sağlık raporu olmadan boşanma kararı verilmeyecektir.
Akıl hastası eşin tedavi süreci gerçekleşse dahi düzelme ihtimali bulunmamalıdır. Davalının anlık sinir krizleri, depresyon, kaygı bozukluğu, akıl hastalığı olarak sayılmadığından bu yönde tedavi alması da boşanma sebebi sayılmaz.
Görevli mahkeme 4787 Sayılı Kanun gereğince akıl hastalığı sebebiyle açılacak boşanma davalarında görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Türk Medeni Kanun Madde 168 çerçevesinde boşanma ve ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesi veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
Buna göre akıl hastalığı sebebiyle açılacak boşanma davalarında eşin yerleşmek amacıyla oturduğu yer mahkemesinde de dava açabileceğini kabul edebiliriz.
Alzheimer hastalığı, özellikle 65 yaş üstü kişilerde görülen unutkanlık hastalığıdır. Motor işlevlerinde, dil becerilerinde bozukluk olarak beyin fonksiyonlarının işlevlerini yerine getirmekte eksik kalmasıdır.
Eş, alzheimer hastası ise bu sebebe dayanarak akıl hastalığından boşanma davası açılabilecektir. Tarafların evlilik tarihinde demans(alzheimer) hastası olması durumunda evlilik mutlak butlanla sarsılabilecektir.
Bu hastalık tedavisi mümkün olmayan bir rahatsızlıktır. Bu nedenle açılan boşanma davasında ‘resmi sağlık kurulu raporu’ alınmalıdır.
Bipolar bozukluk, iniş ve çıkışlı duygu durum bozukluğudur. Günlük hayatta fark edilir şekilde duygusal yükselişler aşırı neşe, aşırı mutluluk, normal olmayan pozitiflik görülürken bir dönem sonra kişide derin düşüncelere dalma, köşesine çekilme, sessizliğe gömülme gibi rahatsızlıklar görülür. Bipolar duygu durum bozukluğu 6 aylık dönemler içerisinde inişler çıkışlar yaşayarak bireyi ve çevresindekileri etkilemektedir.
Eşine bipolar rahatsızlık tanısı konan kişi, akıl hastalığı sebebiyle boşanma davası açabilmek için belirli şartlar vardır.
Resmi kurul raporu alınmalıdır. Bipolar rahatsızlık zamanla tedavi edilemez olmalıdır. Evlilik birliği çekilmez hale gelmelidir.
Tüm bu şartlar bulunduğu taktirde dava açılabilecektir. Dava açmadan önce iddialarınızı toparlamak maksadıyla uzman boşanma avukatından yardım almalısınız.
Akıl hastalığı sebebiyle boşanmaya karar verilmesi için herhangi bir süre öngörülmemiştir. Bu nedenle her zaman dava açılabileceği kabul edilir.
Akıl hastalığı sebebiyle açılacak boşanma davaları maktu harca tabidir. Maktu harca tabi olması demek davada talep değerine bakılmaksızın mahkeme veznesine yatırılması gereken miktarın aynı olması demektir. Boşanma davası asıl dava olmakla birlikte boşanma davasının içerisinde nafaka talepleri, velayet hususları gibi bir çok yan edim ve yükümlülük de bulunmaktadır. Böyle bir durumda açılan boşanma davası ile birlikte talep üzerine veya resen bu hususlarda da karar alacaktır. Ancak boşanma davası bittikten sonra ayrı bir dava olarak açılan tazminat ve nafaka davalarında vekalet ücreti de dava değeri üzerinden belirlenecektir.
Akıl hastalığı sebebiyle açılacak boşanma davalarında avukatlık ücreti belirlenirken davanızı takip etmesini istediğiniz uzman boşanma avukatınızla iletişime geçerek çalışma ücretleri hakkında bilgi almanız gerekmektedir. Akıl hastalığı sebebiyle açılacak boşanma davalarında ücret belirlenirken avukatlık asgari ücret tarifesi altında bir ücret ile dosya takibi yapılması, hukuki danışmanlık verilmesi yasaktır.
Boşanma davası açmadan önce etraflıca araştırma yapmak ve boşanma şartlarını avukata danışmak gerekmektedir. Akıl hastalığı bulunan kişi evlenemez. Eşinin akıl hastalığını bilmeden evlilik yapmışsa evliliği butlandır. Akıl hastası olan eşin dava açması mümkün değildir. Dava ehliyeti olmadığından mahkeme durumu tarafların itirazı olmasa dahi değerlendirecektir.
Nafaka miktarının belirlenmesinde nafaka yükümlüsünün ekonomik durumuna bakılır. Nafaka talebi tarafların ekonomik ve sosyal durumuna göre belirlenecektir. Tarafların müşterek çocukları varsa çocuk adına iştirak nafakası verilmesi gerekecektir. Velayet hakkını alan ebeveyn eşinden nafaka talep edebilecektir. Yoksulluk nafakası da akıl hastası olan eşten talep edilebilecek nafakadır.
Akıl hastası olan eşin durumu belli olduktan sonra mahkeme tarafından kendisine vasi atanır. Vasi, akıl hastasının mallarının idaresinden de sorumludur. Bu sebeple akıl hastası olması, nafaka ödemekle yükümlü olmasının engeli değildir.
Aynı şekilde boşanma davası açıldıktan sonra hakim geçici önlemler çerçevesinde tedbir nafakası ödenmesine de hükmedebilecektir.
Maddi ve manevi tazminat davalarında evlilik birliğinin bitimine kusuru ile sebep olan eş kendinden az kusurlu veya kusursuz eşe tazminat öder. Ancak bir kişinin akıl hastalığına yakalanması kendi kusuru ile oluşan bir durum değildir. Eşe akıl hastası olduğu için tazminat yükletilmesi de söz konusu olmayacaktır.
taraflar bu konuda anlaşma sağlayamadı ise çocuğun hangi ebeveyn ile kalması çocuğun menfaatine en uygun ise o eşe teslim yapılacaktır. Önemli olan durum çocuğun yararıdır. Ancak akıl hastası olan bir eşin çocuklara iyi bakım yapacağı konusunda mahkeme temkinli yaklaşacaktır.
Akıl hastası olan eşin hastalığına dair olan raporla birlikte çocuğa bakabilecek durumda olup olmadığına ilişkin de görüş alınacaktır.
İdrak yaşında olduğu kabul edilen 8 yaş ve üzerindeki çocuğa da hangi ebeveyn ile yaşamak istediği sorulacaktır.
Akıl hastalığı sebebiyle açılacak boşanma davasında mal paylaşımı diğer boşanma davalarındaki usul ve esasla aynı şekilde görülecektir. Mal rejimi değerlendirilirken akıl hastalığı sebebine dayanılması önemli görülmemektedir.
Mal paylaşımının nasıl yapılacağına ilişkin yazımızı linkten okuyarak daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Birlikte çekilen kredi, evlilik öncesi mal karşılığı alınması hali var ise yasaya uygun şekilde miktarda düşmede yapılacaktır. Akıl hastalığına dayalı boşanma davası açmadan önce malların paylaşımının nasıl yapılacağı ve mallar üzerinde tarafların hakları boşanma avukatı yardımı ile öğrenilmelidir.
Akıl hastası olan kişi evlenemez; evlendiği taktirde TMK Madde 145 gereğince mutlak butlan sebebiyle evlilik birliği kurulmamış kabul edilir. Mutlak butlan sebepli olduğu için hakim resen gözetebileceği gibi herkes de bu evliliğin kurulmadığını öne sürebilir. Akıl hastalığının boşanma sebebi olması için ne çeşit ve ne seviyede bir akıl hastalığı olması gerektiğinden bahsedilmemektedir. Hekimlerce akıl hastalığı olarak nitelendirildikten sonra her seviyedeki hastalık ortak hayatı diğer eş için çekilmez hale getirmek koşuluyla boşanma nedeni kabul edilebilir.
Akıl hastalığı evlenmeye engel oluşturacak seviyede olup da evlenmeden önce mevcut ise zaten bir mutlak butlan nedenidir. Bu seviyedeki akıl hastalığının evlendikten sonra ortaya çıkması durumunda ise sadece bir boşanma sebebidir. Akıl hastalığı evlenmeye engel olmayacak seviyede olduğu taktirde, evlenmeden önce bulunması, TMK Mad 165′ e dayalı olarak boşanma davası açma imkanını ortadan kaldırmaz. Zira hastalık evlenmeden önce bilinmekle birlikte onun diğer eş için evliliği çekilmez kılacağı bilinemeyebilir.
Boşanma nedeni olabilmesi için, akıl hastalığının iyileşmeyeceğinin resmi sağlık kurulu raporu ile tespit edilmiş olması gerekir. Raporda, hastalığın iyileşeceği ancak bunun çok uzun süre alacağı belirtilmişse TMK Mad 165 gereğince boşanma davası açılamaz. Bununla birlikte genel boşanma nedenine bağlı dava açmasında engel bulunmamaktadır.
Akıl hastalığı ve bunun iyileşmeyeceğini tespit etmekle birlikte, aynı zamanda bu hastalık, diğer eş için ortak hayatı çekilmez hale getirmelidir. Hakim bütün koşulları değerlendirmekle hastalığın diğer eş için ortak hayatı çekilmez hale getirip getirmediğini taktir edecektir. Davanızın reddedilmemesi için doğru bilgi ile dava açılması gerekir. İletişim bilgilerimizden uzman boşanma avukatına ulaşabilirsiniz.
Nöbetçi Aile Mahkemesi’ne
Davacı:
Vekili:
Davalı:
Dava Konusu: Akıl hastalığı sebebiyle boşanma ve küçük çocukların velayetinin müvekkil davacıya verilmesi talebidir.
Açıklamalar
1- Müvekkil davacı ile davalı x yıldan bu yana evlidir. Tarafların bu evlilikten ….isimli …. adet çocukları bulunmaktadır.
2- Davalı eş yaklaşık 3 yıl önce akıl hastalığına yakalanmıştır. Müvekkil ve ailesi davalı eşi güçleri yettiğince tüm tedavi merkezlerine götürmüş ancak hastalığın geçici olmadığı, kalıcı olduğu heyet raporları ile sabit hale gelmiştir. Davalı eş kendi işlerini göremez durumdadır. Bu durum gerek müvekkili gerekse çocukları üzmüş ve evlilik birliği çekilmez hale gelmiştir.
3- Davalının çocukları ile birlikte aynı evde yaşamaları da gerek tedavi ve gerekse çocuklarının psikolojik durumu açısından sakınca arz etmektedir. Bu nedenle müvekkil davacı ile davalının boşanmalarına karar verilmesi zorunluluğu doğmuştur.
Hukuki Sebepler: MK mad 165 ve ilgili kanun hükümleri
Deliller: Nüfus kaydı, tanıklar, doktor raporları, ve her türlü yasal delil
Cevap Süresi: 2 haftadır
Sonuç: Yukarıda arz ettiğimiz nedenlerle tarafların boşanmalarına, küçük çocukların velayetinin müvekkil davacıya verilmesini, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini saygılarımızla vekaleten talep ederiz.
Davacı Vekili
NÖBETÇİ AİLE MAHKEMESİ’NE
DAVACI:
VEKİLİ:
VASİSİ:
KONU:
AÇIKLAMALAR
1-Müvekkil ile davalı …./…./…. tarihinde, evlenmiştir. Bu evlilikten müşterek 2 çocuğu vardır.
2- Davalı, müşterek çocukların doğumundan sonra karakterinde değişmeler görülmeye başlamıştır. Daha önce çok naif bir kişi olan davalı sinirli, agresif, asabi birine dönüşmüştür. Bu durum giderek tahammül edilemez hale geldiğinden davacı başka bir rahatsızlığın olmasından şüphelenerek doktora gitmişlerdir. …. tarihli muayene ve sağlık kurulu raporu sonucunda …………
devamı için iletişime geçebilirsiniz.
Eserçelik Hukuk Bürosu; İstanbul ilinde faaliyet gösteren ve Avukat Doğa Eser Eserçelik tarafından başta sağlık ve boşanma hukuku alanında hizmet veren İstanbul Hukuk Bürosudur.
