Boşanma davalarında nafaka konusunu boşanma davası sürerken talep edilen tedbir nafakası ve boşanma kesinleştikten sonra hükmedilecek yoksulluk ve iştirak nafakasını, nafakanın süreli olup olmadığını, nafakanın neye göre belirleneceğini, nafakanın zamanla artırılma, kaldırılma, azaltılma şartlarına yazımızda değineceğiz. Boşanma avukatı tarafından yürütülen nafaka davalarında tarafların mal varlığı ve ihtiyaçları doğrultusunda çocuk ve eş yararına nafakaya hükmedilecektir. Bu nafaka mahkeme tarafından ihtiyaç devam ettiği sürece verilecektir.
Nafaka; geçindirme, hayatı devam ettirme anlamına gelen infak kelimesinden türemiştir. Eşlerden birinin diğerinin ve çocuklarının geçinmesine yardım etme, hayatlarının devam etmesini sağlamak için ödediği maddi yardıma nafaka denir. Nafaka bakım ve yardım nafakası olarak ikiye ayrılır. Boşanma davalarına konu olan nafaka bakım nafakasıdır. Boşanma davası açıldığı anda talep edilebilen nafaka gerek görüldüğü takdirde boşanma davasından sonra da isim değiştirerek talep edilebilecektir. Nafakalar hususunda bilinen yanlış kanı erkeğin nafaka ödemek zorunda olmasıdır. Kanunumuzda kadın erkek eşitliği bulunduğundan eşler arasında geçindirme, barındırma ve diğer yardımlarda karşılılık özelliği vardır. Bu sebeple erkeğin ağır surette mesuliyet ve güçsüzlüğe düşmesi halinde kadın da eşini geçindirmeye mecburdur. O halde geçim ve barındırma yükümlülüğünde dahi karşılıklılık kuralı mevcuttur.
Boşanma davasının açılmasıyla talep edilecek nafakadır. Boşanma davası açarak başlatılan hukuki ve fiili süreçte eşlerin ve çocukların muhtemel mağduriyetlerinin önüne geçilmesi ve karı koca mallarının zarar görmemesi için hüküm altına alınacak nafaka türüne denir.
Eş, tedbir nafakasını boşanma davası açarken isteyebileceği gibi dava devam ederken de talep edebilir. Dava devam ederken istenen nafakada boşanma davası tarihinden itibaren nafaka talebinde bulunulabilir.
Tedbir nafakası TMK Madde 169‘a göre hakimin takdir yetkisindedir. Boşanma ve ayrılık davalarında dava konusunun, davada kusurlu olup olunmadığının nafakaya hükmü yoktur. Ancak dava sonunda yanlış beyanlarla davalıyı hak kaybına uğratmak maksadı ile dava açarak nafaka talebinde bulunan davacıdan ödenen nafakaların iadesi istenebilecektir. En doğru bilgiyi almak için boşanma avukatınızla iletişime geçiniz.
Tarafların müşterek çocuğu varsa bu çocukların bakım, sağlık, eğitim, sosyal ihtiyaçları için maddi durumu için talep edilen aylık ödemedir. Çocuğun velayeti hangi tarafa verilmiş ise o tarafa nafaka ödenecektir.
Boşanmanın kesinleşmesi ile birlikte yoksulluğa düşecek olan tarafa ödenen nafakadır. Yoksulluk nafakasının ödenmesi bazı şartlara tabidir. Öncelikle yoksulluk nafakası dava sonuçlanınca ödeneceği için davada kusurlu olmayan taraf için yoksulluk nafakasına hükmedilebilecektir.
Nafaka ilamları kesin hüküm teşkil etmez. Tarafların sosyal ekonomik durumlarındaki değişim, nafaka miktarının da değişmesini gerektirir. Dolayısıyla hakim tarafından bağlanan nafaka değişen koşullara göre yenilenebilir.
Nafaka artırımına karar vermek için davanın açıldığı tarihteki ayrı yaşama devam etmelidir. Artırımı mahkeme duruşma tarihinde veya celse arasında karar verebilir. Nafaka artırım davasında faiz isteniyor ise karar tarihi faiz başlangıcıdır. Nafaka davasında nafakanın gelecek yıllar içinde artırım oranı da mahkeme kararında belirtilecektir.
Nafaka yabancı para birimi ile belirlenmiş ve fahiş miktarda döviz artışı gerçekleşmiş ise nafaka alacaklısı ödeme güçlüğüne düşeceğinden nafakanın güncellenmesi gerekecektir. Bu doğrultuda nafakanın azaltılması davası ile nafaka miktarı yeterli düzeye indirilecektir. Nafakanın türüne göre artık nafaka ödenmesine gerek kalmamış ise örneğin nafaka alacaklısı işe girmiş, evlenmiş, müşterek çocuklar 18 yaşını doldurmuş vb. durumlar var ise nafakanın kaldırılması gündeme gelecektir.
Boşanma davası sürerken talep edilecek tedbir nafakası ile çocuklar için talep edilebilecek iştirak nafakasını her iki tarafta talep edebilir. Boşanma sonucunda yoksulluğa düşecek taraf için kusurlu olmamak veya eşinden az kusurlu olmak kaydıyla ödenecek yoksulluk nafakasını da hem erkek hem de kadın talep edebilir.
Türk Medeni Kanunu’na göre kadın erkek eşitliği vardır. Bu sebeple hakim boşanma davası sırasında alacağı tedbirleri davanın koşullarına göre hem kadın hem de erkek için alabilir. Detaylı bilgi için uzman bir boşanma avukatı ile iletişime geçebilirsiniz.
Geçimini temin edebilecek kadar gelire sahip olan eş lehine tedbir nafakasına hükmedilmez. Sebebi kendisi olmamakla birlikte çalışamayacak duruma gelen ve bir başka geliri de olmayan kimse nafaka ile sorumlu tutulamaz. Bedeni veya akli sakatlığı sebebiyle çalışamayacak durumda olan eşten başka bir geliri de yoksa nafaka ile sorumlu tutulamaz. Akıl hastası olması dolayısıyla çalışamayan ve sabit bir geliri de olmadığı tespit edilen eş nafaka ödemeye mahkum edilemez. Örneğin mecburi askeri yükümlülüğünü yerine getiren başka bir geliri de olmayan koca nafakadan sorumlu tutulamaz. Nafaka kararına karşılık başka bir kişinin yani eşin yakınlarının nafaka ödemesi istenemez.
Yargıtay 2. HD bir kararında ”Davacı ayrı yaşamakta haklı olduğundan davacı ve müşterek çocuk için uygun miktarda tedbir nafakasına taktir ettiği hususu doğrudur. Ancak anlaşma olmadıkça nafakaya yabancı para ile hükmolunmaz. Bu durum düzeltilmeksizin nafakalara yabancı para ile hükmolunması bozmayı gerektirir” denilmiştir.
O halde ilgili Yargıtay kararından da anlaşılacağı gibi taraflar çekişmeli boşanma davalarında karşılıklı kabul ile anlaşmalı boşanma davalarında sunacakları protokol ile nafakanın yabancı para üzerinden ödenmesine karar verebilir. Ancak herhangi bir anlaşma olmaksızın yabancı para üzerinden nafaka ödenmesine karar verilmeyecektir.
Nafaka davalarında mücbir sebepler dahilinde yabancı para biriminin döviz kurlarından ötürü fahiş artışı, nafaka yükümlüsünün ödeme güçlüğüne düşmesi gibi gerekçeler ile nafakanın azaltılmasını talep edebileceği gibi nafakaya ihtiyaç kalmadığını beyan ederek nafakanın kaldırılmasını da talep edebilir.
Hakim; sonrasında yoksulluk nafakasına dönüştürülmek tedbir nafakasına karar verirken eşin ihtiyaçlarını gelirini ve diğer eşin de gelir ve ihtiyaçlarını gözetecek şekilde bir karar verecektir. Örneğin; kadının geliri diğerinden yüksek veya yakın ise kadına tedbir nafakası verilmeyebilecektir. Ancak yanında bulunan çocuk için tedbir nafakasına hükmedilecektir. Yani yoksulluk ve tedbir nafakası alabilmesi için muhakkak gelir durumunun boşanma sebebiyle yoksulluğa düşecek vaziyette olması gerekir.
Yargıtay bir kararında ”Davacı kadının özel bir hastanede temizlik işçisi olarak çalıştığı ve geliri davalının gelirinden daha fazla olduğu anlaşılmaktadır. Bu durum boşanma davası açılması sebebine bağlı olarak davanın devamı süresince davacı eş lehine tedbir nafakasına hükmedilmesi doğru görülmemiştir.” denilmiştir.
Nafaka miktarının belirlenmesinde ölçüt, çocuğun gereksinimleri ve anne ve babanın yaşam koşulları ve ödeme güçleridir. Bu sebeple nafakanın sabit bir miktarı olmadığı gibi hesaplama aracı da bulunmamaktadır. Anne ve babanın ödeme güçlerinin, çocuk için tedbir nafakanın miktarını takdir ederken tek başına ölçüt olmaması gerekir Ödeme gücü çok yüksektir diye çocuğa gereksiniminden çok fazla nafaka takdir edilmesi onun sağlıklı bir şekilde yetişmesini olumsuz etki edecektir.
Nafaka miktarını tespit ederken mahkeme öncelikle tarafların malı ve sosyal durumlarının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu anlamda eşlerin meslekleri, iş ve gelirleri, çocukların okul durumları, mevcuttaki yaşam yerleri, sosyal imkanları araştırılmalıdır. Bu şekilde tarafların asgari gelir ve giderleri ile çocukların okul ve sosyal aktivite giderleri belirli ölçüde takdire imkan verir nitelikte belirlenmiş olur.
Eşlere aynı zamanda duruşma esnasında gelir durumları sorularak doğru beyanda bulunmaları istenir. Mahkeme sosyal ekonomik durum araştırmasını ikametgahlarının bulunduğu güvenlik birimlerinden talep edebilir.
Mahkeme, yargılama esnasında ulaştığı bazı veriler hakkında ayrıntılı araştırmayı her zaman ilgili kurumlardan isteyebileceği gibi, bir uzman görevlendirip araştırma da yaptırabilir. Boşanma davalarında mal kaçırma gibi olumsuz durumların yaşanmaması için dava açılırken ihtiyati tedbirlerin alınması da talep edilebilecektir.
Hakim takdir yetkisini kullanırken belirli bir ölçüt olmayışı; farklı yerdeki mahkemelerden farklı miktarlarda nafaka kararı çıkmasına sebebiyet vermektedir.
Nafaka aile hukukundan kaynaklanır. Dolayısıyla nafaka hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır. Nafakanızı başkasına devretmeniz veya mahkeme tarafından hükmedilen nafakadan vazgeçmeniz mümkün değildir. Nafaka yasal bir borç doğurur. Nafaka hakkı ya mahkeme kararı ile ya da ölümle sona erer. Nafakaya ihtiyaç kalmaması durumunda karşı tarafın açacağı nafaka kaldırım davası ile veya nafaka azaltma davası ile mahkeme hükmüne göre yeni nafaka durumu belirlenecektir.
TMK’ da tedbir nafakasının eda biçimi ile ilgili bir düzenleme yer almamaktadır. Mahkeme aylık, peşin olarak ödenmek ve belirli miktarda ödenmek üzere Türk Lirası üzerinden nafakaya karar verebilir. Mahkemeler genellikle nafakanın aylık olarak ödenmesine karar verir. Mahkemelerde nadiren de olsa nafakanın toplu ödenmesine hükmedilebilir.
Doğmuş nafaka alacağından feragat edilmesi mümkünse de gelecekteki nafaka alacağından feragat edilmesi mümkün değildir. Örneğin; eşler veya çocuklar ben bundan böyle eşimden veya babamdan/annemden hiçbir surette nafaka almayacağım, istemeyeceğim bu hakkımı kesin bir surette bağışlıyorum dese, bu açıklama sözleşmeyle bağlanmış olsa dahi hiçbir surette geçerli değildir. Nafaka kararları kesin mahkeme kararları olmadığından değişen durum ve koşullara göre de yenilenecektir. Dolayısıyla gelecekteki nafaka alacaklısının dava hakkımdan vazgeçiyorum şeklindeki beyanları da geçerli kabul edilmeyecektir. Nafaka alacağının gerekli olmadığı düşünülüyor ise nafaka yükümlüsü yeni dava açarak nafakanın kaldırılmasını talep edebilir. Mahkeme resen değerlendirerek sonuca bağlar.
Anlaşmalı boşanma davalarında nafaka talep edebilirsiniz. Nafaka miktarını taraflar belirlemekte özgürdür. Taraflar arasında nafaka miktarı tespiti için yapılan sözleşme hükümleri geçerlidir. Anlaşmalı boşanma davalarında sözleşme maddelerinin içerisinde nafakaya hükmedilebilir. Nafaka istemi, sözleşmenin varlığına rağmen sözleşme ile elde edilen nafakanın yeterli olmadığını öne sürerek, nafakanın mahkeme kanalı ile artırılmasını isteyebilir. Sözleşme ile tespit edilen nafakalar mirasçıların hesabına geçmez.
Boşanma davası açıldığı anda eşlerin ayrı yaşama isteği ve nafaka isteme hakkı doğar. Kaldı ki istem olmasa bile davanın devamı süresince gerekli tedbirlerin davaya bakan hakim tarafından re’sen alınması zorunludur. Bu durumda dava gününden geçerli olmak üzere müşterek çocuklar yararına uygun nafakaya hükmedilebilir.
Ergin olmayan çocukların durumu ve bulundukları yer önem arz ettiğinden hakim nafakayı belirlerken çocukların hangi tarihlerde hangi eşin yanında olduğunu dikkate alacaktır. Örneğin çocuk dava devam ederken doğmuş ise çocuğun doğum tarihinden itibaren nafakaya hükmedecektir. Çocuk davanın devamı sırasında velayeti değişmiş ve nafaka alacaklısının yanında değilse çocuk adına verilen nafaka değişecektir. Dava esnasında verilen tedbir nafakası geçici niteliktedir. Dava sonucunda tedbir nafakası iştirak nafakasına ve şartları var ise yoksulluk nafakasına dönüşür.
Medeni Kanuna göre nafaka çeşitleri süreli ve süresizdir. Süreli nafakalar hükmedildiği günden itibaren belirli bir süre boyunca ödenecektir. Süresiz nafakalarda ise belirli durumların değişmesi halinde nafakada değişecektir ancak koşulların ne zaman değişeceği bilinmemektedir.
Nafakalar kanunumuzda kesin karar değildir. Yani nafaka yükümlüsü koşullar değiştiğinde nafakanın azaltılmasını veya kaldırılmasını talep edebilir. Benzer şekilde nafaka alacaklısı da koşulları gerçekleştiğinde nafakanın artırılmasını talep edebilecektir.
Süreli nafakalara örnek olarak İştirak nafakası gösterilebilir. İştirak nafakası müşterek çocuklar 18 yaşına gelinceye kadar ödenir.
Yoksulluk nafakası ise süresiz nafaka türlerindendir. Nafaka alacaklısı eski eşin vefatı, maddi durumunun iyileşmesi veya evlenmesi halinde kalkar.
Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, diğer taraftan mali gücü oranında nafaka isteyebilir. Burada tedbir nafakasından farklı olarak boşanma davası kesinleştikten sonra yoksulluk nafakasına karar verilir. Yoksulluk nafakası talebinde bulunacak olan taraf için sosyal ve ekonomik durum araştırılması yapılması gerekir.
Yoksulluk nafakası amacı gereği şahsa bağlı haktır. Yoksulluk nafakası talep eden taraf davayı bizzat açacağı gibi baroya bağlı uzman bir boşanma avukatı vasıtasıyla da açabilir. Yoksulluk nafakası davası boşanmanın sonuçları olarak görüldüğünden aile mahkemelerinin görev alanına girmektedir. Boşanma davasına bağlı nafakaların artırılması, azaltılması veyahut kaldırılmasında görevli mahkeme aile mahkemesidir.
Mahkemenin hükmedeceği yoksulluk nafakası miktarı nafaka alacaklısının geçimini karşılayacak kadar olmalıdır. Hakim nafaka isteminde bulunan eşin ihtiyaçlarıyla, nafaka ödeyecek eşin kendi giderlerini ve mali gücünü göz önünde bulunduraraktır. Yoksulluk nafakası yükümlüsü eş, yoksul durumda ise karşı tarafa yoksulluk nafakası ödediği taktirde kendisi yoksul duruma düşecek ise nafakaya hükmedilmez. Taraflar yoksulluk nafakası miktarını aralarında yapılacak anlaşma ile karşılaştırabilir. Hakim tarafında belirlenecek yoksulluk nafakası kesin karar değildir. İlerleyen zamanda koşullar değiştiği taktirde yoksulluk nafakası da kaldırılabilecek veya azaltılabilecektir.
Mahkemelerde yoksulluk nafakasını belirleyen net bir ölçüt yoktur. Bu sebeple nafaka miktarını maaş veya gelir üzerinden hesaplayan bir hesaplama aracı da bulunmamaktadır. Farklı yer mahkemelerinden benzer durumlarda farklı miktarlarda yoksulluk ve tedbir nafakasına hükmedilebilecektir.
Süresiz nafaka TMK Madde 175/1 gereğince ‘Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf kusuru daha ağır olmamak şartı ile geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir’ hükmüne dayanmaktadır.
Nafaka; 1988 senesine kadar bir yıl süre ile ödeniyordu. Ancak o yıl yapılan değişiklikle birlikte 1 yıl süreli nafaka kaldırılarak süresiz hale çevrilmiştir. Süresiz nafaka aslında halk arasında söylenen bir tabirdir. Süresiz olarak nitelendirilen nafaka yoksulluk nafakası olup koşullar değiştiği taktirde nafakanın azaltılması veya kaldırılması gündeme gelebilecektir. Ayrıca yoksulluk nafakası alacaklısı evlendiği taktirde de nafakasını kaybedecektir. Yine nafaka alacaklısı işe girdiği, gelir durumunu düzelttiği taktirde yoksulluk nafakası kaldırılacaktır.
Nafaka yükümlüsü eş açısından durum çok iç açıcı değildir. Çok kısa süre evli kalmış olsalar dahi eşine nafaka ödemek zorunda kalacaktır. Öte taraftan nafaka yükümlüsünün (borçlusunun) evlenmesi nafaka yükümlülüğünü kaldırmamaktadır. Bu durumda ise nafaka yükümlüsü yeni eşine ve çocuklarına harcayacağı geliri eski eşine nafaka olarak ödemektedir. Bu durum yeni kurduğu ailesi için de ev ekonomisi için de sorun teşkil etmektedir.
Sunulabilecek çözümler neticesinde belirli süreli evli olma şartının aranması iyi bir çözüm olabilir. Günceldeki medeni kanunumuzda resmi nikah yapıldıktan 1 gün sonra dahi çekişmeli boşanma davası açılabilecek ve nafaka talebinde bulunulabilecektir.
Boşanma davasında yoksulluk nafakası talebi nafaka borçlusu ile eş veya daha az kusurlu olmasına bağlanmıştır. O halde eşit kusurlu eşler arasında da nafakaya hükmedilebilecektir. Nafaka borçlularının şikayetçi olduğu durumlardan bir diğeri de evlilik birliğinin fiilen kurulup kurulmadığının dikkate alınmamasıdır. Böyle bir durumda dahi nafakaya hükmedilebilmektedir.
Ömür boyu nafaka ödemek istemeyen nafaka borçlusu , yoksulluk nafakasını tek seferde toptan ödenmesi talebinde bulunabilir. Böyle bir durumda yoksulluk nafakası borcu tek seferde ödenip kapatılacaktır. Ödendikten sonra nafaka alacaklısının tekrar nafaka talep etme hakkı bulunmamaktadır. Borçlu, borcunu ifa etmiştir. Böyle bir durumda nafaka borçlusunun ne kadar ödeyeceği tartışma konusu olacaktır. Bu hususta taraflar kendi aralarında bir miktar belirleyebilir. Taraflar kendi arasında bir miktar belirlemez ise nafaka borçlusu mahkemeden bilirkişi raporu talep ederek kişinin muhtemel sosyal ekonomik yaşam seviyesi, günlük zamandaki mecburi giderlerinin hesaplanmasını talep edebilir. Yoksulluk nafakası süresiz olarak verildiğinden kişinin yaşam süresi de göz önünde bulundurularak hesaplanacak miktarı tek seferde ödeyip nafaka yükümlülüğünden kurtulmayı talep edebilecektir. Yine de bu durum nafakanın süresiz oluşunun çözümü değil ancak ilerleyen yıllardaki fahiş artışın çözümüdür.
Taraflar boşanma davalarında sıklıkla biran önce boşanabilmek adına nafaka, tazminat, çocukların durumu hususlarında uzun uzadıya görüşme sürdürmemekte bu konuları aceleye getirmektedir. Bu sebeple sonradan değişen kararları ile nafaka talep edilip edilmeyeceği tartışmalıdır. Burada 3 ayrı durum söz konusudur.
Boşanma davalarının sonuçlarında bir kere tazminat ve nafaka haklarından feragat eden taraf geriye dönük hak talebinde bulunamayacaktır. Boşanma davası kesinleştikten sonra bu davaya ilişkin sonuçlarda belirlenmiş olur. Bu sebeple uzman bir boşanma avukatıyla iletişime geçerek telafisi imkansız zararların önüne geçebilirsiniz.
Kesinleşmiş bir mahkeme kararına dayanarak nafaka talebinde bulunacak eş için alacağın muaccel olduğu tarihten 10 yıl içerisinde isteyebilir. Alacağın başladığı tarih için mahkeme ilamı tarihidir.
Mahkeme ilamında nafaka ve tazminat hususlarında hiçbir karar verilmemiş ise bu feragat etme anlamına da gelmeyeceğinden ileride dava açılmasının önünde bir engel bulunmamaktadır.
T.C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/2613 E 2019/1191 K 14.11.2019 tarihli kararında; ” TMK Madde 182/2 Madde gereğince velayetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorunda olduğu yine anlaşmalı boşanma davasında davacının müşterek çocuk için nafaka istememiş olmasının daha sonra iştirak nafakası talep etmeye engel teşkil etmeyeceğini, öte yandan müşterek çocuk için protokolle tazminat ödenmesinin davalı babaya iştirak nafakası ödemesi yükümlülüğünden kurtarmayacağı ancak bu hususun göz önüne alınmadan verilen kararın bozulması gerektiğine karar verilmiştir ” denmektedir.
O halde eşlerin anlaşmalı boşanırken talep etmedikleri iştirak nafakasını sonradan talep etme hakları vardır. İştirak nafakası müşterek çocukların 18 yaşını doldurması ile son bulur.
Eş kendisi için yoksulluk nafakası talebinde bulunacak ise boşanma tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde zamanaşımına uğramadan davayı açması gerekecektir.
Nafaka; yalnızca kadınlara ödenmez. Hem kadın hem erkek boşanma aşamasında ve sonrasında nafaka talebinde bulunabilir. Örneğin; çocukların bakım ve giderleri için talep edilen iştirak nafakası için çocuklar baba ile yaşıyorsa baba; çocukların annelerinden nafaka talebinde bulunabilecektir.
Nafaka hesaplayıcı kesin bir ölçüt olmadığından ve farklı yerel mahkemelerden farklı miktarlarda nafaka kararları çıktığından bahsettik. Asgari ücret; kişiye yaşamını devam ettirebilmek için çalışması karşılığında ödenecek en düşük ücrettir. Bu sebeple asgari ücretli birinin karşı tarafa nafaka ödemesi için kapsamlı bir araştırma yapılması gerekir. Yoksulluk nafakasına karşı tarafın gerçekten ihtiyaç duyması şartı aranmalıdır. Keyfi sebeplerle çalışmayan eşe karşı, asgari ücretle çalışan eşin nafaka ödemesi adil ve hakkaniyetli olmayacaktır. Bu sebeple uygulamada ‘asgari ücretle çalışan nafaka ödemez’ şeklinde kesin bir cümle kullanamasak da nafaka alacaklısının gerçek mali durumu için kapsamlı bir araştırma talebi ile asgari ücretlinin nafaka ödemesinin önüne geçilebilir.
Yeşil kart; herhangi bir sosyal güvencesi olmayanlar için sağlık hizmetlerinden yararlansınlar diye devlet tarafından verilen yardımlardan biridir. Yeşil kart herhangi bir sosyal güvencesi olmayan yardıma muhtaç kişilere verilir. Medeni Kanun’da nafaka borçlusu olmak için alt gelir sınırı belirtilmemiştir. Dolayısıyla yeşil kart sahibi kişinin nafaka ödemeyeceğini kesin kanun maddesi ile söylemek mümkün değildir. Nafaka borçlusunun gelir düzeyi düşük olsa dahi çalışabilme potansiyelinden ötürü nafaka ödemekle yükümlü olacaktır.
Nafaka; TMK dayanarak verilen maddi yardımdır. Türk Medeni Kanuna dayanan bir maddi yardımı alabilmek için evli olma şartı bulunmaktadır. Resmi nikah olmaksızın aynı evde yaşamak evli sayılmak anlamına gelmediği için nafaka almak da mümkün olmayacaktır. Çocuğun durumu ayrıca değerlendirilir.
Evlilik dışı doğan çocuğa baba tarafından soy bağının kurulması gerekmektedir. Bu sebeple babalık tanıma davası açılması gerekir. Baba ile soy bağı kurulduktan sonra çocuk adına iştirak nafakası talebinde bulunulabilecektir.
TMK’ da miras hakkından sağ kalan eş, alt soy, üst soy yararlanır. Nikahsız eşin kanuni saklı payı yoktur. Resmi Nikah Türk Hukukunda eş olarak tanınmak demektir. Bu sebeple resmi nikahsız miras hakkı bulunmamaktadır.
Ancak evlilik dışı doğan çocuğun mirastan pay alması için babalık davası veya tanıma davası açabilir. Soy bağını kurmak için babalık davası açılmalıdır. Bu sayede mahkeme ilamına dayanarak baba olarak tanınmış olacaktır. Soy bağı kurulduktan sonra iştirak davası açılabilir.
Mahkemelerin nafaka hakkında vermiş oldukları kararlar kesin hüküm değildir. Bu nedenle mahkemenin vermiş olduğu nafaka kararına karşı itiraz hakkı vardır. Boşanma davası devam ederken verilen nafaka türü tedbir nafakasıdır. Dava sürerken verilecek dilekçe ile nafakanın azaltılmasına veya kaldırılmasına ilişkin itiraz hakkı bulunmaktadır. Gerekçeli karar açıklandığı taktirde başlayan itiraz süresi ile de nafaka kararına itiraz edebilirsiniz.
Boşanma davası sonuçlandıktan sonra tedbir nafakası yoksulluk veya iştirak nafakasına dönüşecektir. Gerekçeli kararda belirtilen nafaka kararına ve boşanma davasının esasına ilişkin diğer hususlara yüksek mahkeme olan İstinaf Mahkemeleri nezdinde itiraz edilebilecektir.
Nafaka ödemeleri mahkeme kararına ya da tarafların anlaşmalarına göre aylık olarak veya toplu halde ödeme kararı çıkmış olabilir. Her iki durumda da nafaka borçlusu ödeme yapmıyor ise nafaka alacaklısı kendisi veya boşanma avukatı vasıtayla dava açabilir. Borçlunun hacze düşmüş birçok borcu var ise tarihe bakılmaksızın nafaka alacağı önceliklidir. Yani sıra cetveline göre nafaka alacağı birinci sırada yer almaktadır. Nafaka alacaklısının ödemesi başka haciz takiplerinden önce ödenecek demektir. Nafaka alacağı için başlatılan icra takiplerinde ilamsız icra takibinden farklı ödeme emri çıkartılır. İcra takibinizin usulüne uygun olarak düzenlendiğinden emin olmanız gerekir. Aksi taktirde takibiniz reddedilecek tekrar dava açılması dolayısıyla tekrar masraf yapılması gerekecektir.
Nafakasını ödemeyen kişiye karşı başlatılan icra takipleri sonuçsuz kalırsa nafaka borçlusunun hapse girmesi konusu gündeme gelebilir. Nafaka alacaklısı şikayet yoluna başvurarak ceza davası açabilecektir. Nafaka yükümlülüğünü yerine getirmeyen kişi hakkında Mahkeme; 1 gün, 3 gün, 10 gün veya 3 aya kadar hapis cezasına hükmedilebilir. Nafaka borçlusunu şikayet edebilmek için nafakasını en az 1 ay süre ile yatırmamış olması gerekir.
Nafaka sorumluluğu özellikle iştirak nafakası gibi süreli bir nafaka değil, yoksulluk nafakası gibi süresiz bir nafaka ise nafaka borçlusu almış olduğu sorumluluktan kurtulmak istemektedir. Nafaka türlerine nafaka süresinin bitimi de değişecektir.
İştirak nafakası, müşterek çocuklar adına 18 yaşını dolduruncaya kadar ödenen nafaka türüdür. Çocuk, on sekiz yaşına girdiği zaman iştirak nafakasını ödeme sorumluluğu da bitecektir. Ancak 18 yaşını dolduran birey; üniversite eğitimine devam edecek ise anne veya babasına nafaka davası açarak yardım nafakası adı altında nafaka talep edilebilir.
Yoksulluk nafakası, boşanmanın gerçekleşmesi ile birlikte ekonomik olarak zora düşecek, yaşam kalitesinde ciddi düşüş yaşanacak eş adına ödenen aylıktır. Yoksulluk nafakası ödeyen eş, nafaka alacaklısının vefatı, evlenmesi, ekonomik durumunda iyileşme görülmesi, kayıtlı bir işte çalışması veya kayıtsız çalışıyor ise mahkemeden inceleme talep ederek fiilen çalıştığının ispatı ile nafaka ödemekten kurtulabilir. Bu durumun ispatı ve nafakanın kaldırılması için boşanma avukatınızla iletişime geçerek dava açmasını talep edebilirsiniz.
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 24.06.2019 tarih ve 2018/6836 Esas, 2019/7645 Kararı uyarınca çalışma gücü ve imkanı bulunmasına rağmen çalışmayan kadının yoksulluk nafakası talep etme şartlarını sağlamadığı kabul edilmiştir.
………… (İL) NÖBETÇİ AİLE MAHKEMESİ’NE
DAVACI:
VEKİLİ:
DAVALI:
DAVA KONUSU:
AÇIKLAMALAR
1-Müvekkilim davalı ile …/…/… tarihinde evlenmiştir. Bu evlilikten müşterek çocuklar … dünyaya gelmiştir. Zamanla ortaya çıkan görüş ayrılıkları sebebiyle taraflar evliliklerini sonlandırmak istemektedir.
2-Bu çerçevede tarafların boşanmalarına, müşterek çocukların …… ‘ nın velayetinin davacı anneye verilmesine, dava tarihi itibariyle müvekkilim için aylık …… TL tedbir nafakasına, boşanmanın kesinleşmesi ile birlikte bu tutarın güncellenerek yoksulluk nafakasına dönüştürülmesine; müşterek çocuklar için karara bağlanan ……TL tedbir nafakasının boşanma tarihi ile güncellenerek iştirak nafakasına dönüştürülmesine karar verilmesini talep etmekteyiz.
DELİLLER: Tanık Beyanları, Nüfus Kayıtları, Yasal her türlü delil
TANIKLAR:
1-Ad, Soyad, TC, Adres
2-Ad, Soyad, TC, Adres
HUKUKİ SEBEPLER: TMK Mad. 166, 169, 175, 182, ve ilgili mevzuat
TALEP SONUCU:
Yukarıda açıklanan ve resen dikkate alınacak olan nedenlerle davanın kabulüne, tarafların boşanmalarına, karar kesinleştiğinde nüfusa tesciline, müşterek çocukların velayetinin anneye verilmesine, sonradan yoksulluk nafakasına dönüştürülmek üzere dava tarihi itibariyle müvekkil için aylık 5.000 TL tedbir nafakasına; sonradan iştirak nafakasına dönüştürülmek kaydı ile müşterek çocuk için … TL toplam ….. TL tedbir nafakasına karar verilmesine; yargılama giderleri ve vekalet ücretlerinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim
AV. DOĞA ESER ESERÇELİK
Eserçelik Hukuk Bürosu; İstanbul ilinde faaliyet gösteren ve Avukat Doğa Eser Eserçelik tarafından başta sağlık ve boşanma hukuku alanında hizmet veren İstanbul Hukuk Bürosudur.
