Boşanma davası nasıl açılır 2024, Öncelikle boşanma davasının açılması için tarafın ileri sürebileceği boşanma sebeplerine ihtiyaç vardır. Tarafların taleplerine ve ileri sürdükleri sebeplere göre boşanma davasının anlaşmalı veya çekişmeli olacağı belirlenir. Boşanma davası açmak için boşanma avukatına başvurabilirsiniz. Sonrasında tarafın boşanmada ileri sürdüğü ayrılık sebeplerini ayrıntılı anlatan boşanma dava dilekçesi hazırlanır. Dava dilekçesi, yetkili mahkeme olan tarafların ikametgaha sahip olduğu yer veya son olarak oturdukları konutun bulunduğu yer mahkemesine verilmektedir. Davanın açılması için gerekli harçlar ödendikten sonra dava açılmaktadır.
Boşanma davasının yürütülebilmesi için davanın yetkili ve görevli mahkemede açılması gerekir. Açılabilecek yetkili mahkemeler ise eşlerden ikametinin bulunduğu yer mahkemesi ve davadan önce son altı aydan beri eşlerin birlikte oturdukları yer mahkemesidir. Bu kural yalnızca çekişmeli boşanma davaları için geçerli olup anlaşmalı boşanma davalarında istenilen her yerde açılmaktadır. Boşanma davalarında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Şayet yetkili görev alanında aile mahkemesi yok ise o halde başvurulacak mahkeme asliye hukuk mahkemesidir.
Boşanma davasının ne şekilde açılacağı tarafların isteklerine göre şekillenmektedir. Boşanma davası anlaşmalı veya çekişmeli olarak açılmaktadır. Her türlü boşanma davasının açılabilmesi için yazılı dilekçe ile birlikte yetkili aile mahkemesine başvurulmalıdır. Boşanma dilekçesinin nitelikli olması ve taraflarından herhangi birinin hak kaybı yaşamaması adına avukat aracılığıyla hazırlanması önem arz etmektedir. Boşanma davası çekişmeli olacak ise boşanma dilekçesinin eklerine dilekçede yazan hususların ispatına yönelik deliller eklenmelidir. Eğer boşanma davası anlaşmalı açılacak ise dava dilekçesinin ekine anlaşmalı boşanma protokolü eklenmelidir.
İlgili adliyelerdeki tevzi borusuna gidilerek tevzi formu alınmalıdır. İstenilen harçlar ödendikten sonra dava dosyasının mahkemesi belirlenip dosya numarası verilir. Netice itibariyle boşanma davası açılır. Dava açıldıktan sonra aile mahkemesi ilk olarak tensip zaptı düzenler ve taraflara tebliğ eder. Tensip zaptının içeriğinde taraflara dilekçelere cevap verme süresini, tarafların delilleri ne zamana kadar sunabileceğini, delil ve gider avanslarının yatırılmasını gerektiğini bildirir. Buna ek olarak ön inceleme duruşmasının tarih ve saatini ihtar eder.
Hakim, dosya üzerinden dava şartlarının sağlanıp sağlanmadığı ve ilk itirazlar hakkında inceleme yapar. Her unsur tamamlanmış ise ön inceleme duruşması yapılır. Boşanma davasının ön inceleme duruşmasında ilk itirazlar karara bağlanır. Bu duruşmadan sonra taraflar artık savunmalarını ve iddialarını genişletemezler. Bu demektir ki, taraflar dava ve cevap dilekçelerinde bahsetmedikleri hususları artık ileri sürülemez. Bir sonraki süreçte ise tahkikat aşamasıdır. Tahkikat aşamasında dava konusu olaylar anlatılır, deliller toplanır, tanıklar dinlenir. Son olarak karar duruşmasında ve hakim kararını açıklar. Gerekçeli kararın taraflara tebliğinden sonra istinaf ve temyiz aşamaları başlar. Bu yollar tüketildiğinde ise dava dosyası kesin karara kavuşur.
Çekişmeli boşanma davası eşlerin birbiriyle anlaşmaya varamadığı, taraflardan birinin boşanmak istememesi veya tazminat, nafaka konularında fikir birliğine erişemediği durumlarda açılmaktadır.
Çekişmeli boşanma davasında hakimin geniş takdir yetkisi bulunduğundan, hakim tarafların sunduğu dilekçeler ve delillerin serbestçe değerlendirilebilecektir. Bu nedenle taraflar dilekçelerini hazırlarken davadaki iddialarını, karşı taraftan maddi ve manevi tazminat talepleri, nafaka, velayet, kişisel ilişkinin tesisi, aile konutu gibi taleplerini dilekçeler aşamasında net bir şekilde belirlemelidir. Dava sürecini ilerleyişinde dilekçelerden sonra davada iddianın ve talebin genişletilmesi yasağı uygulanır. Islah ile de taleplerin artırılıp azaltılması mümkün değildir.
Taraflar iddia ve taleplere ilişkin olarak tüm delillerini mahkemeye sunmalıdır. Bundan sonraki duruşmalarda mahkeme taraflara dosyadaki eksikliklerin tamamlanması için süre verir ve tanıklarını dinler.
Hâkim, dosyayı değerlendirerek karar aşamasına geçer. Delil ve iddialarına hak verdiği taraf lehine hükmünü açıklar. Hakim, gerekçeli kararı 1 ay içerisinde yazar ve tebliğ eder. Boşanma davası nasıl açılır Taraflardan biri verilen hükmü hukuka aykırı bulduysa istinaf ve temyiz yollarıyla hükmü denetletebilir. Tüm hukuki süreçlerin bitmesi veya sürelerin dolmasından sonra boşanma kararı kesinleşir. İşte buna, nihai karar denir.
Anlaşmalı boşanma davası açılması ve yürütülmesi çekişmeli boşanmadan farklıdır. Bir seneyi aşkın evliliklerde anlaşmalı dava söz konusu olabilir. Herhangi bir anlaşmazlık bulunmayan bu dava türünde taraflar bir arada hareket ederek anlaşmalı boşanma dava dilekçesi ve boşanma protokolü hazırlar ve davayı açar. Boşanma davası nasıl açılır Mahkemece gerekli inceleme yapılarak bir duruşma günü verilir ve taraflar duruşmaya davet edilir.
Hukuka aykırı bir durum bulunmuyorsa ve protokol kanuna uygun şekilde hazırlanmışsa duruşma günü tek celsede boşanma kararı verilir. İstinaf ve temyiz süreleri geçtikten sonra anlaşmalı boşanma kararı kesinleşir.
Boşanma davasının açılması için tarafların vekil tarafından temsil edilmesine gerek yoktur. Ancak, çekişmeli boşanma sürecinde tarafların hak kaybına uğramaması, haklarının koruması, tanıkların dinletilmesi, tüm işlemlerin usulüne uygun olarak süresinde yerine getirmek için bir avukata danışabilir. Türk Medeni Kanununa göre boşanma davası nasıl açılır Boşanma davası avukatı, yasal süreci düzenli olarak takip edecek ve dava sonucunda yapılabilecek her türlü hukuki işlemi usulüne uygun bir şekilde gerçekleştirecektir. Anlaşmalı boşanma davalarında protokolün usulüne uygun hazırlanması ve sürecin erken tamamlanması için avukattan yardım alınabilir.
Aksi halde, avukat olmadan boşanma davası yürütmek hak ve süre kaybına neden olabilir. Taraflardan birinin davayı vekille yürütmek için ekonomik durumun elverişli olmadığına dair belgeler sunulursa İstanbul Barosu ücretsiz boşanma avukatı desteği sunmaktadır.
Hakim, tarafların dilekçelerinde bulunan taleplerine yönelik gerekli araştırmaları yapar ve tüm delilleri topladıktan sonra bir karar verir. Hakim karar duruşmasına tarafların boşanmasın karar verildi, diyerek kısa kararını açıklar, hakimin gerekçeli kararı yazması için otuz günlük süre bulunmaktadır. Boşanma davası nasıl açılır Boşanmanın kesinleşmesi için gerekçeli kararın taraflara tebliğ edilmesi gerekir. Gerekçeli kararın tebliğ edilmesinden itibaren 2 haftalık istinaf süresi geçerse veya taraflar veya vekilleri istinaf haklarından feragat ederse, boşanma kararı kesinleşir. Boşanma kararının kesinleşme tarihinden sonra nüfus kayıtlarında gerekli düzeltmeler yapılabilir. Netice itibariyle taraflar boşanmış olurlar.
Boşanma davasının açılması için öncelikle tarafların boşanmanın ne şekilde olacağına karar vermelidir. Eğer eşlerden biri ayrılığı istemiyor ya da tazminat, nafaka gibi konularda anlaşma sağlanamıyorsa boşanma davası çekişmeli şekilde açılmalıdır. Boşanma davası nasıl açılır Taraflar tüm boşanma hususlarında anlaşma sağlamışsa anlaşmalı boşanma davası açılabilir. 2024 yılında anlaşmalı boşanma davalarında karar, ortalama 1 hafta ile 1 ay arasında verilmektedir. Çekişmeli boşanmalar ortalama 1-1.5 yıl sürmektedir.
Boşanma davası açabilmek için ilk olarak dava dilekçesi hazırlanır. Boşanma davası nasıl açılır Boşanma dava dilekçesi bulunması gereken unsurlar, boşanma istemi, sebebi ve gerekçesi ile birlikte tüm maddi ve manevi tazminat, çocuk ya da yoksulluk nafakası ve velayet talepleri şeklinde sıralanabilir. Buna ek olarak, anlaşmalı davada eşler protokol de imzalamalıdır. Ardından davacı sıfatıyla eşlerden biri adliyede yer alan tevzi bürosuna giderek dava harcını ödemek suretiyle davayı açabilir.
Boşanma sürecini bizzat gerçekleştirmek deneyimsizlikten kaynaklı birtakım sorunlara yol açabilir. Bu nedenle bir boşanma davası avukatına vekaletname verilebilir. Vekil, dilekçeleri ve anlaşmalı boşanma halinde protokolü özenle hazırlayarak tarafların onayına sunacaktır ve mahkemedeki işlemleri müvekkili adına gerçekleştirir. Avukatın yetkili kılınması durumunda müvekkil yalnızca bir kere duruşmaya katılacak, diğer tüm işlemleri avukat yerine getirecektir.
Boşanma davalarına bakan görevli mahkeme “Aile Mahkemesidir. Yetkili mahkemeler ise eşlerden ikametinin bulunduğu yer mahkemesi ve davadan önce son altı aydan beri eşlerin birlikte oturdukları yer mahkemesidir. Boşanma davası nasıl açılır Bu kural yalnızca çekişmeli boşanma davaları için geçerli olup anlaşmalı boşanma davalarında istenilen her yerde açılmaktadır. Boşanma davalarında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Şayet yetkili görev alanında aile mahkemesi yok ise o halde başvurulacak mahkeme asliye hukuk mahkemesidir.
Boşanma davasının süresi tarafların anlaşmalı ve çekişmeli olarak boşanmasına göre değişmektedir. Anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanmaya göre çok daha kısa sürmektedir. Anlaşmalı boşanma davası çoğunlukla dava tek celsede biter. Boşanma davası nasıl açılır Çünkü taraflar boşanma sürecinin her hususu üzerinde anlaşma sağlamıştır. Boşanma davası nasıl açılır Buna ek olarak mahkeme tarafların anlaştığı hususlarda denetim yapmakta ve özellikle kamu hukukuna ilişkin olan velayet gibi meseleleri de onaylaması gerekmektedir. Her şey hukuka uygun ise anlaşmalı boşanma davası ortalama 1 ayda sonuçlanmış olur.
Çekişmeli boşanmada taraflar anlaşamadığından süreç oldukça uzundur. Bu sürenin uzun olmasının sebebi tarafların iddialarını ispatlamaları, karşı tarafın kusurunun ispatı, delillerin sunulması, dinlenecek tanıkların sayısı, kurumlardan istenen evrakların mahkemeye ulaşma süresi ve davaya konu olan tarafların anlaşamadıkları hususların araştırılması dava süresini belirlemektedir.
Boşanma davasında boşanma kararının verilmesi için kanunda bulunan boşanma sebeplerinden birinin varlığı şarttır. Boşanma davası nasıl açılır Boşanma sebepleri evlilik birliğinin temelinden sarsılması olan genel sebep veya özel sebeplerden bir tanesidir. Bu özel sebepler; zina, hayata kast, pek kötü muamele, onur kırıcı davranış, haysiyetsiz yaşam sürme, küçük düşürücü suç işleme, terk, akıl hastalığı, fiili ayrılıktır.
Boşanma davasının kabul edilmesi için davalı tarafında kusurunun olması gerekir. Aksi halde, kusuru olmayan eşe karşı dava açılırsa ve eş boşanmayı kabul etmezse, boşanma davası reddedilecektir.
Anlaşmalı boşanma davası açabilmesi için eşlerin evliliklerinin bir sene sürmesi gereklidir.
Boşanma için gerekli evraklar genel olarak şu şekildedir:
Davanın açılmasıyla boşanma işlemleri başlar, yukarıda bahsedilen davanın açılma prosedürü yerine getirilmesiyle boşanma dava dilekçesinin sunulur. Dava, iddia edilen ve getirilen veya getirilmesi istenen delillerin toplanması ve mahkemeye önceden bildirilen tanıkların dinlenmesi ile devam eder. Boşanma davası nasıl açılır Tüm tahkikat tamamlandığında mahkeme boşanma kararını açıklar. Gerekçeli kararın yazılması, tebliğ edilmesi ve kanun yollarının tüketilmesi sonucunda işlemler tamamlanır. Boşanma tarihi, boşanma kararının kesinleştiği tarihtir. İşlemlerin bir vekil ile yürütülmesi veya taraflarca bizzat yürütülmesi mümkündür.
Anlaşmalı boşanma davasında taraflar tüm boşanma hususlarında anlaşma sağlamış, davanın sonuçlarını tam olarak kabul etmiştir. Hazırlanan anlaşma protokolü eşler tarafından bizzat imzalanır. Boşanma davası nasıl açılır Duruşma esnasında eşler aynı anda mahkeme salonunda bulunmalıdır ve anlaşma protokolünü onayladıklarını söylemelidir. Bu durumda boşanma davası tek celsede neticelenir. Kararın kesinleşmesi ise bir ay sürmektedir.
Anlaşmalı boşanma davası için yetki şartı bulunmamaktadır. Taraflar Türkiye’nin herhangi bir yerindeki aile mahkemesinde davayı açabilir. Açılan yerde Aile mahkemesinin bulunmuyorsa asliye hukuk aile mahkemesi görevli olacaktır.Boşanma davası nasıl açılır Dolayısıyla, anlaşmalı boşanma dava örneğin İstanbul Aile Mahkemesi veya İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi sıfatıyla) nezdinde başlatılır.
Boşanma davası için avukata başvurmak zorunlu değildir. Şayet taraflar süreci oldukça kolaylaştırıp, hızlandırmak isterse avukata vekaletname vererek yardım alabilirler. Boşanma davası nasıl açılır Anlaşma protokolü ve dava dilekçesinin hazırlanması boşanma süreci ve sonrasında büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle konuya hakim bir avukata danışmak hak kaybını önleyecektir.
Anlaşmalı boşanma şeklinde dava açabilmenin şartları şu şekildedir;
Evliliğin en az 1 yıl sürmesi,
Boşanmaya genel sebep olan evlilik birliğinin temelinden sarsılması neden olması,
Tarafların her ikisinin de boşanmak istemesi,
Tarafların mahkemede hiçbir baskı altında kalmaksızın ifade verebiliyor olmasıdır.
Ayrıca, eşlerin anlaşmalı boşanma protokolünde boşanma davasına ait her türlü husus hakkında maddi manevi tazminat, nafaka gibi ortak bir düşünceye sahip olmaları gerekmektedir.
Anlaşmalı boşanma protokolünün kapsaması gereken konular;
Anlaşmalı boşanma davası mahkemenin takdir edeceği süreye bağlı olsa da ortalama 30 gün sürmektedir. Vekil yardımı ile bu süreç davanın yetkili olduğu mahkeme yerine göre ortalama 10 güne kadar düşürülebilmektedir. Tarafların her koşulda mutabık olduğu protokol imzalanmış ise hakim de eşlerin anlaşmalarını uygun bulursa tek celsede boşanmak mümkündür.
Çekişmeli boşanma davası, tarafların tek bir hususta olsa bile anlaşamadıkları durumlarda açılır. Bu davada tarafların anlaşamadıkları konu her ne ise hakim açıklığa kavuşturur ve eşlerin boşanmasına karar verir. Boşanma davası nasıl açılır Genelde tarafların anlaşamadıkları konular nafaka, velayet, tazminat gibi konular olmaktadır. Bazen davalı eş boşanmak istemeyebilir. Çekişmeli boşanma davası, anlaşmalı boşanma dışında kalan her türlü boşanma gerekçesine dayalı olarak açılabilen davalardır.
Çekişmeli boşanma davası için asgari bir süre sınırı bulunmamaktadır. Taraflar 1 gün bile evli kalsalar çekişmeli dava açabilir. Ancak tek şart; boşanmak için haklı bir sebep olması gerekir. Bu kuralın istisnası ise haklı sebep olmaksızın evliliğin birinci senesi dolmadan anlaşmalı boşanma usulü ile dava açılamadığından çekişmeli boşanma davası açılmalıdır. Boşanma davası nasıl açılır Taraflardan biri boşanmayı isterken diğerinin istememesi durumunda boşanmayı isteyen eşin haklı bir sebebi olması gerekir ki boşanma gerçekleşsin.
Çekişmeli boşanma davası genel sebepten açılabileceği gibi kanunun öngördüğü özel sebeplerden de açılabilmektedir. Bu özel sebepler;
Çekişmeli boşanma davasının açılması için görevli aile mahkemesine boşanma dilekçesi ile başvuru yapılır. Çekişmeli boşanma konusunda yetkili mahkeme, davalı veya davacı tarafın yerleşim yeri aile mahkemesi, eşlerin davadan önceki son 6 aydan itibaren ikamet ettikleri yerdeki aile mahkemesidir.
Taraflar çekişmeli boşanma davası için avukattan yardım alabilir. Boşanma davası nasıl açılır Davacı, davayı kendi açacak ise; dava dilekçesi, deliller ve nüfus cüzdanı fotokopisi ile aile mahkemesine başvurmalıdır. Bununla birlikte boşanma süreci başlar.
Boşanma davası nasıl açılır diye soran kullanıcılar için çekişmeli boşanma davaları uzun süren davalardır. 2024 yılında çekişmeli boşanma davaları ortalama 5-6 celse sürmektedir. Bu davanın süresi neredeyse 1-1,5 yıla tekabül etmektedir. Çekişmeli boşanma davası, dilekçeler aşaması, ön inceleme duruşması, hakimin takdir ettiği duruşmalar, sözlü tahkikat aşaması, çekişmeli boşanma davasında karar duruşması olmak üzere birçok aşamadan oluşmaktadır. Tüm bu hukuki süreç ile uğraşmak istemeyen taraf bir boşanma avukatına vekaletname verilerek zaman tasarrufu yapılabilir ve yasal hakların korunması sağlanabilir.
Taraflar evliliklerinin hukuki anlamda bitmesi ile evlilik süresince kusuru olmayan yada daha az kusurlu olan taraf, kusurlu olan eşten tazminat isteyebilir. Boşanmadan sonra kusursuz ya da daha az kusurlu olan tarafın menfaatleri evliliğinin bitmesi sebebiyle zedelenmiş olabilir. Bu durumda kusursuz ya da diğer tarafa kıyasla daha az kusurlu olan taraf “maddi tazminat” talebinde bulmalıdır. Çekişmeli boşanma davasından sonra evlilik birliği içerisinde yaşanan manevi olumsuzluklar yüzünden psikolojik açıdan yıpranmış, acı, elem ve keder içinde olan tarafın diğer taraftan manevi tazminat talep etme hakkı bulunmaktadır. Kişilik haklarına saldırılan tarafın manevi tazminat hakkı boşanma sürecinde gözetilir.
Maddi ve manevi tazminat, boşanma davasında talep ve dava edilebilir. Tazminat talebi olan taraf, boşanma davasında tazminat isteminde bulunmamış ise davanın sonuçlanmasından itibaren 1 yıl içinde tazminat davası açabilir.
Maddi manevi tazminat miktarı, çekişmeli boşanma davasında tarafların ekonomik şartları, sosyal mevkileri, boşanma gerekçeleri ve kusurluluğa göre belirlenmektedir. Diğer davaların aksine boşanma davasında tazminat talepleri için ek bir harç ödenmesi gerekmediğinden genellikle taraflar dilekçelerinde fahiş miktarlar talep etmektedir. Ancak mahkeme talep edilen fahiş miktarlara hükmetmemektedir. Taleple bağlılık ilkesi gereğince en fazla istenilen tazminat miktarı kadar tazminata hükmedilmektedir.
Diğer hukuk davalarında olduğu gibi zamanaşımının gerçekleştiği durumlarda, dosya düşebilir. Örneğin bir celseye davacı tarafın avukatı katılmamış olması halinde davalı eş boşanma davasına devam etmek istemez ise, boşanma davası düşer. Bunun yanında, dosya açılırken harç eksik yatırılmış ise ve mahkemenin kesin süre talimatı olmasına rağmen tamamlanmamışsa da yine dava düşebilir.
Boşanma davası sürerken taraflar boşanma fikrinden vazgeçebilir. Boşanma davasından vazgeçme veya feragat etme, boşanma kararının kesinleşmesine kadar yapılabilir. Davadan vazgeçilir ise dava hiç açılmamış sayılmak birlikte zaman koşulu olmadan yeniden aynı sebeplere dayanarak boşanma davası açılabilir. Davadan feragat edilmişse davanın feragat nedeniyle reddine karar verilir ve sonradan aynı sebeplere dayanarak dava açılması kanunen yasaklanmıştır. Bu nedenle boşanma davasında feragat eden eş daha sonra tekrar boşanma davası açmak isterse, yeni bir boşanma sebebinin olması gerekmektedir.
Boşanma davasında taraflar maddi çıkarlarını korumak mahkemeden bir takım tedbirler alınmasını isteyebilmektedir. Bu tedbirler; aile konutunun tahsisi, banka hesaplarının dondurulması, taşınmazlar ve taşınırlara ihtiyati tedbir, tedbir nafakası, geçici velayet gibi hususlardan oluşmaktadır.
Eserçelik Hukuk Bürosu; İstanbul ilinde faaliyet gösteren ve Avukat Doğa Eser Eserçelik tarafından başta sağlık ve boşanma hukuku alanında hizmet veren İstanbul Hukuk Bürosudur.
